Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg. Prachtige oneliner, niet door mij verzonnen. Geen idee wie hem ooit bedacht heeft, de bronvermeldingen zijn nogal verschillend. Maar hoe dan ook: er zit wel iets in.
Veel volwassenen zijn geneigd te blijven hangen in bekende gewoontes. Dat voelt veilig en veiligheid is belangrijk. Maar let hier op het woordje ‘voelt’. Dat iets veilig voelt, betekent niet dat het veilig is. Sterker nog: als het om geld gaat, kan het heel goed zijn om zo nu en dan eens uit die comfortzone te stappen.
Doen wat je altijd deed
Blijven hangen in een baan waar je de mensen om je heen kent en waar je vertrouwd bent met de handelingen die van je verwacht worden. Altijd kleding van hetzelfde merk bestellen, omdat je dan tenminste weet dat de maat klopt. Zomaar twee voorbeelden van gedragingen die je misschien wel bekend voorkomen.
Dat is helemaal niet gek. Mensen zijn geneigd veiligheid op te zoeken, en dit zijn twee voorbeelden daarvan. Je zit niet te wachten op gedoe, je wilt geen onzekerheid. Je wilt weten waar je aan toe bent. Zolang het werkt, werkt het. Vooral geen grenzen opzoeken. Obstakels zijn er om je tegen te houden. Niet om overheen te springen.
Tenminste, dat is wat je brein, in het bijzonder het gedeelte dat de prachtige naam amygdala draagt, je wil laten geloven. De amygdala, Amy voor vrienden, is het alarmsysteem in je hoofd. Amy’s taak is: constant opletten en bij dreigend gevaar aan de bel trekken. En Amy neemt haar taak erg serieus, soms zelfs veel te serieus. Daardoor zijn veel mensen (ja, ik ook!) erg geneigd om maar lekker in die veilige comfortzone te blijven hangen.
Amygdala: Vriend of Vijand?
Wat is namelijk het geval? Amy is zelf nogal bang aangelegd en ziet alles, maar dan ook álles dat anders is dan normaal, als gevaar. Dat kan heel handig zijn als Amy signaleert dat een auto met een veel te hoge snelheid regelrecht op jou af komt scheuren. Je zult Amy ook intens dankbaar zijn als ze ontdekt dat je huis in brand staat.
Zodra Amy gevaar signaleert, zet ze je alarmsysteem in werking. In een split-second besluit ze of je moet rennen, vechten of bevriezen en als Amy eenmaal haar besluit genomen heeft, is je logisch denkvermogen nergens meer. Amy kan heel doortastend en dominant zijn. Handig, wat daardoor spring je nog net op tijd opzij voor die auto of ben je jouw brandende huis uitgerend, net voordat de constructie het begaf.
Iets minder fijn is die houding van Amy als het gaat over bijvoorbeeld geldzaken. Als jij altijd in de overtuiging hebt geleefd dat je jouw geld het beste op een spaarrekening kunt zetten, zal Amy zwaar overspannen reageren als jij ineens overweegt om te gaan beleggen. Dat is anders, dus dat is gevaar! Hetzelfde geldt voor van baan veranderen. Amy zal je influisteren hoe fijn het is dat je in je oude baan tenminste weet waar je aan toe bent. In een nieuwe baan zul je dat allemaal maar af moeten wachten. Dat het salaris in die nieuwe baan veel hoger is, daar heeft Amy geen boodschap aan. Ze zet je lekker in de vriesstand.
Amy’s glas is in deze gevallen vaak halfleeg. Ze wijst je graag op zoveel mogelijk beren op de weg. En daar slaagt ze vaak wonderwel in. Met eindeloos uitstelgedrag als gevolg.
Uit je comfortzone stappen verrijkt je leven
Mijn eigen Amy heeft het nogal eens voor het zeggen gehad in mijn leven, en nog steeds laat ze regelmatig van zich horen. Terugkijkend heb ik haar veel te vaak het hoogste woord laten voeren. Het voorbeeld dat ik hierboven gaf over te lang in een baan blijven hangen, is een voorbeeld uit mijn eigen leven.
Ik heb jarenlang dezelfde baan uitgeoefend. De inhoudelijke uitdaging was ik allang kwijt. Taken die ik in het begin uitdagend vond, deed ik zo ongeveer op de automatische piloot. Ik zat al jaren bovenin de salarisschaal die bij mijn functie hoorde. Aan loonsverhogingen via cao-onderhandelingen werd niet gedaan, dus jarenlang kreeg ik iedere maand hetzelfde bedrag op mijn rekening gestort. Ik vond het wel best. Ik kon ervan rondkomen. Ik had gezellige collega’s en Amy was zielsgelukkig. ‘Blijf maar lekker zitten waar je zit’, mompelde ze goedkeurend. Elk spoortje van twijfel, wiste ze nauwkeurig uit mijn gedachten.
Nu ik mijzelf meer verdiept heb in persoonlijke financiën, zie ik dat ik mezelf hierin ongelooflijk tekort heb gedaan. Door inflatie ging ik ieder jaar in feite minder verdienen. Ik bleef hetzelfde bedrag ontvangen, maar niet hetzelfde loon.
Geld wordt immers elk jaar wat minder waard. Het is ook te zien als ik mijn bankafschriften uit die tijd erbij haal. Ik hield elk jaar minder over, terwijl mijn uitgavenpatroon niet echt veranderde. Ik had veel eerder uit mijn comfortzone moeten stappen. Dat had de financiële vrijheid waar ik nu naar op weg ben, heel wat jaren dichterbij kunnen halen.
Amy heeft me op mijn geldreis nog op veel meer manieren vertraging opgeleverd: ik wist allang hoe verstandig het is om in indexfondsen te beleggen, maar Amy liet me maar geen beleggingsrekening openen. ‘Anders! Eng! Wat als…???’ En daar waren die zogenaamde beren op de weg weer.
Amy heeft er ook voor gezorgd dat ik het starten van dit blog maandenlang heb uitgesteld, terwijl ik van een vorig blog dat ik bij heb gehouden in coronatijd weet dat het financieel best een interessante bron van inkomsten op kan leveren, ik er voldoening uit haal dat ik anderen met mijn kennis kan helpen en ik ook nog eens graag schrijf. ‘Waarom?’ wilde Amy weten. ‘Wie zit op jou te wachten?’
Let wel, Amy is een schat. Pas zorgde ze er nog voor dat ik plotseling op de rem trapte, toen iemand mij niet de voorrang wilde geven waar ik recht op had. Ze voorkwam dat ik heel mijn hand verbrandde, toen ik per ongeluk in aanraking kwam met kokend water. Ze heeft echt het beste met me voor. Ze is alleen veel te voorzichtig als het om goede veranderingen gaat.
Leer jouw eigen Amy kennen
En jij? Hoe goed ken jij jouw eigen Amy? Voor welke grote gevaren heeft ze jou behoed? Welke nepberen gooit ze op jouw weg, tijdens jouw financiële geldreis?
Een tijdje geleden heb ik een geldreisgids gemaakt. Daarin beschrijf ik de stappen die ik heb ondernomen nadat ik Amy heb leren kennen en eindelijk een goede start heb gemaakt met mijn reis.
Er staan ook opdrachten in die jij zelf kunt doen om jouw reis goed te plannen.
Het is de perfecte manier om Amy gerust te stellen. ‘Nee, Amy. Alles is goed doordacht. Er is geen reden tot paniek.’ Download de gids gerust. Hij is gratis en je zit nergens aan vast. Hooguit wat minder aan Amy.
Dit bericht kan affiliate links bevatten.
