Wie in loondienst werkt, ontvangt een salaris. Daar heb je recht op, de naam zegt het al. Loondienst: je levert een dienst in ruil voor een beloning. En over die beloning heb je zelf echt het een en ander te zeggen. Sowieso als je ergens nieuw start, maar feitelijk is het heel gezond om je salaris van tijd tot tijd ter discussie te stellen. Wie op geldreis is, richt zich onder andere op het verhogen van inkomsten. Een salarisverhoging is daarbij een heel mooie stap in de goede richting.
Ga bij salarisonderhandelingen altijd uit van je eigen kwaliteiten. Bereid je goed voor en zorg dat je argumenten aan kunt dragen die aantonen wat je waard bent. Laat het openingsbod bij voorkeur door de werkgever doen. Het is normaal om hier zo’n 15% boven te gaan zitten. Let ook goed op de secundaire voorwaarden. Ook daarover mag je onderhandelen.
Zoek uit of je gebonden bent aan een CAO.
Werk jij voor de (semi)overheid dan zal er ongetwijfeld een cao van toepassing zijn op jouw werk. Maar ook andere bedrijven werken steeds vaker met een cao. Voordat je aan de onderhandelingstafel plaatsneemt, is het zaak uit te zoeken in hoeverre jij gebonden bent aan een cao en zo ja, in welke schaal jouw functie is ingedeeld. Meestal staat dit al in de vacaturetekst en ook op je loonstrook moet duidelijk vermeld staan in welke schaal jouw werk is ingedeeld.
Wanneer je dit helder hebt, is het interessant om uit te zoeken of collega’s in soortgelijke functies in dezelfde schaal zijn ingedeeld. Bij mijn vorige baan was dit bijvoorbeeld niet het geval. Een aantal collega’s die exact hetzelfde werk deden als ik deed, bleken een schaal hoger te zitten zonder dat daar een aanwijsbare reden voor was. Sterker nog: ik was beter gekwalificeerd voor de functie dan twee van de mannen die hoger ingedeeld waren en had ook meer relevante werkervaring. Als ik dat vooraf had geweten, had ik een sterke onderhandelingspositie gehad. Het is geen goed idee om jezelf met anderen te vergelijken bij zo’n gesprek, maar je kunt dan wel de kwaliteiten die je hebt, waarvan je weet dan een ander ze (nog) niet heeft, extra benadrukken.
Binnen een schaal heb je zogenaamde periodieken of tredes. Starters op de arbeidsmarkt beginnen meestal in periodiek of trede 1. Dit is het laagst mogelijke bedrag binnen de schaal. Ieder jaar ga je bij een positieve beoordeling vaak een periodiek omhoog. Maar: hier loont het de kleine lettertjes van je organisatie te lezen. Er kunnen ook afspraken gemaakt zijn over een grotere stap, waarin je twee of meer periodieken omhoog kunt gaan. En soms worden er taken op je bordje gelegd die eigenlijk bij een hogere salarisschaal horen. Ook dat is goed om te weten. Kortom, zorg dat je weet wat je speelveld is, en waar jouw pionnen staan. Is er geen sprake van een cao? Zoek dan zoveel mogelijk vacatures online, bij diverse bedrijven en kijk wat daarin staat over het salaris.
Bepaal je Waarde
Stel vooraf goed voor jezelf vast wat jouw ondergrens is. Wat wil je minimaal verdienen en hoe onderbouw je dat je dat bedrag waard bent. Wees wel reëel en houd daarbij ook rekening met de secundaire voorwaarden. Krijg je bijvoorbeeld een auto van de zaak waar je ook privé gebruik van mag maken, dan is dat wel iets om in gedachten te houden. Ook eventuele opleidingen die je op kosten van de baas kunt volgen, kun je meenemen in je waarde. Of juist omgekeerd: als jij al een gevraagde opleiding hebt, hoeft je baas daar niet meer voor te betalen. Dat geeft speelruimte wat salaris betreft. Ook over secundaire voorwaarden valt te onderhandelen, dus bepaal ook daarvan vooraf goed wat jou minimale eisen zijn.
Zorg dat je goed kunt onderbouwen waarom je waard bent wat je vraagt. Benoem niet alleen werkervaring, maar ook de eigenschappen die jij hebt en die van belang zijn bij je werk. Denk ook goed na over mogelijke tegenargumenten. Wat kan jouw (toekomstige) werkgever als argument aanvoeren om je salaris niet of nauwelijks te verhogen? Zorg dat je dit kunt pareren en om kunt draaien naar iets positiefs.
Marlous (33) is zij-instromer in het onderwijs. Ze onderhandelt over haar eerste baan als docent, na jarenlang als accountmanager te hebben gewerkt. Natuurlijk attendeert haar werkgever haar erop dat ze nog nooit eerder zelfstandig les heeft gegeven. Marlous beaamt dit, maar geeft hier een positieve draai aan: ‘ik heb inderdaad nog nooit eerder voor een klas pubers gestaan. In mijn vorige beroep heb ik veel mensenkennis opgedaan. Ik weet dat ik goed met weerstand om kan gaan en ben bekend met het aanspreken van groepen. Die ervaring zal mij voor de klas goed van pas komen.’
Leg de Bal bij je Werkgever
Of je nu onderhandelt vanwege een nieuwe baan of over een salarisverhoging, probeer de kar niet in je eentje te trekken. Soms vragen werkgevers om je vorige salarisstrook, zodat ze weten welk salaris je nu gewend bent. Je bent niet verplicht hierop in te gaan. Je hoeft ook niet zelf met een startbod te komen. Ook niet als je zelf het gesprek voor een salarisverhoging hebt aangezwengeld. Laat je werkgever zelf met een openingsbod komen, of vraag hem in hoeverre hij jouw salaris oké vindt, wanneer hij dit met jouw prestaties en ontwikkeling vergelijkt. Krijg je een bod? Besef dan goed dat een eerste bod nooit het maximale is wat je eruit kunt halen, maar het minimale! Het is helemaal niet raar om een tegenbod te doen dat 10 tot zelfs 20 procent hoger ligt.
Blijf altijd respectvol en vriendelijk, maar haal jezelf niet naar beneden. Loop je voor je gevoel even vast in het gesprek, haal dan rustig adem en stel een vraag zodat je werkgever zichzelf moet verdedigen en argumenten moet noemen voor het bod dat gedaan is, in plaats van dat jij in de verdediging moet. Ga altijd uit van je eigen kwaliteiten. Laat je niet direct helemaal in de kaart kijken, maar houd wat argumenten achter de hand voor later in het gesprek.
